Wie zijn rijbewijs wil halen, moet behoorlijk diep in de buidel tasten. Gemiddeld moet je rekenen op circa 2.500 euro voor rijlessen, theorie-examen, praktijkexamen en de benodigde gezondheidsverklaring.

Hoeveel dit voor jou wordt, valt vooraf niet te zeggen. De totale kosten hangen grotendeels af van het aantal rijlessen en examens dat je nodig hebt. Dit verschilt per persoon.

Maar ook bij cursisten die het autorijden relatief snel onder de knie krijgen, neemt een rij-opleiding een behoorlijke hap uit het budget. Het is dan ook verstandig om niet in zee te gaan met de eerste rijschool die uit de zoekresultaten op Google naar boven komt, maar de tijd te nemen om een goede aanbieder uit te zoeken.

Natuurlijk wil je proberen om de kosten zoveel mogelijk binnen de perken te houden, maar ook kwaliteit is van belang: je wil straks natuurlijk wel veilig de weg op kunnen.

We behandelen zeven dingen om op te letten? Plus vier handige bespaartips.

1. Wat is het tarief?

Een onderzoek van het CBR uit 2021 wijst uit dat je gemiddeld circa 43 uur rijles nodig hebt om je rijbewijs te kunnen halen. Dat is meer dan vroeger, erkent Nanda Troost, woordvoerder van het CBR, omdat het verkeer drukker is geworden en rijden een stuk complexer is dan zo’n twintig, dertig jaar geleden.

De kosten voor rijlessen lopen behoorlijk uiteen. Hoeveel een rijschool vraagt, hangt onder andere af van het type lesauto, de regio waar je woont en de duur van de rijles.

Slaag je een rijschool te vinden die vijftien euro per les goedkoper is, dan scheelt dat jou in totaal ruim 600 euro. Dat is snel verdiend, dus het is slim om de prijzen van verschillende rijscholen naast elkaar te leggen.

Zorg er wel voor dat je geen appels met peren vergelijkt. Sommige rijscholen stunten met lage tarieven, maar verzorgen lessen van 50 minuten in plaats van een uur of anderhalf uur.

2. Wat is het slagingspercentage?

Nanda Troost van het CBR adviseert om niet standaard te kiezen voor de goedkoopste aanbieder, maar voor kwaliteit te gaan. “Sommige rijscholen hanteren een hoger tarief, maar als je daar in één keer je rijbewijs haalt, ben je per saldo goedkoper uit dan bij een voordelige rijschool waar je vaker examen moet doen.”

Kijk in je zoektocht naar een geschikte rijschool dus ook naar het slagingspercentage. Op de website van het CBR kun je de slagingspercentages van alle rijscholen in je woonplaats vinden.

Let ook op het aantal afgenomen examens. Een slagingspercentage van 100 procent oogt indrukwekkend, maar als dit jaar slechts één kandidaat heeft afgereden zegt dat niet zoveel.

Het slagingspercentage is nog extra urgent gelet op de lange wachttijden om examen te mogen doen. Er zit momenteel gemiddeld zo’n 14 weken tussen de aanvraag en het daadwerkelijke praktijkexamen (deze termijnen kunnen overigens per examenplaats behoorlijk verschillen). Voor het eerste herexamen duurt het gemiddeld vijf weken.

Zak je de eerste keer, dan kost het veel tijd – en dus ook lessen – voor je opnieuw examen kan doen. Dat kan behoorlijk in de papieren lopen.

Helemaal vervelend wordt het als je voor een derde of volgende keer examen moet doen. Dan mag je van het CBR op zijn vroegst pas na tien weken weer afrijden. Kies dus bij voorkeur voor een rijschool die leerlingen pas laat afrijden als ze er écht klaar voor zijn, anders kan goedkoop duurkoop blijken.

3. Losse lessen of een pakket?

Veel rijscholen bieden pakketten aan, van bijvoorbeeld twintig of dertig lessen, inclusief één praktijkexamen. De kosten per rijles zijn dan meestal lager dan bij losse lessen, maar je bent dan wel minder flexibel. Wil je voortijdig switchen naar een andere rijschool, dan ben je dat bedrag kwijt, tenzij in de voorwaarden staat dat je geld terugkrijgt als je tussentijds wil stoppen.

Een ander risico van een pakket is dat je met lege handen kunt staan als de rijschool failliet gaat.

Overweeg je een pakket af te nemen, informeer dan goed wat er precies bij de prijs is inbegrepen. Krijg je voor dat bedrag ook theorielessen, een theorie-examen en een tussentijdse toets?

Houd er wel rekening mee dat een rijlessenpakket geen garantie biedt dat je geen extra lessen nodig hebt. In veel pakketten zit minder lestijd dan je gemiddeld nodig hebt. Check daarom ook de tarieven voor losse lessen als je door je pakket heen bent.

4. Wat is de kwaliteit van de rijschool?

De kwaliteit van de lessen is vooraf natuurlijk lastig te beoordelen. Bovendien is het vrij subjectief. Toch is het verstandig om bij vrienden en familieleden te informeren naar hun ervaringen met een rijschool en online reviews te bekijken.

Verder is het een pré als je rij-instructeur werkt met instructiekaarten waarop hij de voortgang van de opleiding bijhoudt. Je weet dan precies hoe ver je bent gevorderd en aan welke punten je nog moet werken.

Informeer ook of je een vaste rij-instructeur krijgt. Dat is prettiger voor de voortgang dan wanneer er steeds wordt gewisseld. Ook is van belang dat je een klik met hem of haar hebt, aangezien je sneller leert van een rij-instructeur bij wie je je thuisvoelt. Is die klik er niet, vraag dan of je kunt wisselen.

... en in welke auto ga ik rijden?

Heb je een voorkeur voor een type of formaat auto, informeer dan ook naar het aanbod en de keuzemogelijkheden.

5. Reguliere lessen of een spoedcursus?

Er zijn rijscholen die spoedcursussen aanbieden. Voor de kosten maakt het niet uit: een versnelde rijopleiding blijkt in de praktijk niet goedkoper te zijn dan een reguliere opleiding. Het enige voordeel is dat je je rijbewijs sneller hebt.

Het is wel heel intensief, omdat je meerdere uren per dag les hebt. Daarom onderwerpen sommige rijscholen belangstellenden eerst aan een test om de concentratie en de leersnelheid te meten. Wie hiervoor zakt, mag er niet aan beginnen, omdat dat geen zin heeft.

Kies je voor een spoedcursus, informeer dan wel of je alle lessen alleen volgt of samen met een andere cursist.

6. Lessen in een automaat: populair, maar achteraf ben je vaak duurder uit

Het aantal automobilisten dat examen doet in een automaat is de afgelopen zes jaar verdrievoudigd. Omdat rijden in een automaat makkelijker is, heb je waarschijnlijk minder rijlessen nodig, waardoor je per saldo voordeliger uit bent.

Dit kan een optie zijn als je na je examen in een elektrische auto gaat rijden, want vrijwel alle elektrische en hybride auto’s zijn automatisch.

Maar er zit wel één groot nadeel aan: je krijgt in je rijbewijs een aantekening (code 78). Dit houdt in dat je dan niet zomaar in een gewone schakelauto mag rijden. Wil je na je examen toch in een benzine- of dieselauto de weg op, dan moet je alsnog rijlessen nemen om te leren schakelen én opnieuw praktijkexamen doen (plus opnieuw een gezondheidsverklaring aanvragen).

Bovendien moet je beseffen dat schakelauto’s in het algemeen goedkoper zijn in aanschaf en onderhoud dan elektrische auto’s. Wil je na je rijbewijs een auto kopen, dan ben je dus vaak duurder uit.

Verder kan Code 78 ook een belemmering zijn als je bijvoorbeeld bij schade of reparatie van je auto een vervangende auto nodig hebt.

7. Vraag vooraf hoeveel lessen je nodig hebt

Een rij-opleiding kan aanvoelen als een black-box. Wil je vooraf een indicatie hebben over de kosten, vraag de instructeur dan om na de eerste rijles een inschatting te maken van het aantal rijlessen dat je nodig hebt. Je weet dan waar je aan toe bent.

Tot slot nog 4 tips om geld te besparen door zo efficiënt mogelijk te werk te gaan:

Bespaartip 1: Neem meer dan 1 rijles per week

Wil je zo efficiënt mogelijk te werk gaan, zorg er dan voor dat je al bezig bent met de theorie voordat je je eerste rijles inplant. Ook is het verstandig om meer dan één les per week te nemen: je bent dan niet alleen sneller klaar, maar het is ook effectiever omdat alles dan beter beklijft.

Zorg er ook voor dat je je rij-opleiding niet tussentijds onderbreekt. Anders zakt veel kennis en ervaring, waardoor je per saldo meer rijlessen nodig hebt.

Bespaartip 2: begin vroeg

Sinds enkele jaren geldt de regeling 2toDrive. Dit houdt in dat scholieren al vanaf 16,5 jaar rijlessen mogen volgen en vanaf 17 jaar praktijkexamen kunnen doen. Tot hun achttiende mogen ze alleen de weg op in gezelschap van een begeleider.

Een voordeel van vroeg starten is dat je dan alvast onder begeleiding wat ervaring op kunt doen voor je zelfstandig gaat rijden en onder het toeziend oog van een volwassene niet zo snel slechte gewoonten aanleert. In andere landen is aangetoond dat op deze manier het aantal ongelukken onder de beginnende bestuurders fors daalt.

Ook is de kans groter dat je sneller slaagt, omdat jongeren sneller leren dan ouderen. Volgens het CBR slaagt van alle zeventienjarigen 61 procent voor het eerste examen, tegen 50 procent van de 27-jarigen.

Daar staat wel tegenover dat van de begeleiders - meestal de ouders - een flinke inspanning wordt gevraagd.

Bespaartip 3: Stress? Overweeg een tussentijdse toets

Heb je last van examenstress, dan kun je overwegen om een zogeheten tussentijdse toets te doen, ofwel een proefexamen. Dan weet je alvast hoe zo'n examen verloopt.

Volgens het CBR hebben examenkandidaten die eerst zo'n toets hebben gedaan een grotere kans om te slagen: hun slagingspercentage ligt rond de 60 procent, tegen 47 procent voor leerlingen die zo’n toets níet hebben gedaan.

Bespaartip 4: vraag nú alvast je examen aan voor 2023

Volg je al rij- of theorielessen en zit je dicht tegen je examen aan, dan kun je een klein beetje geld besparen door je examen nu alvast aan te vragen.

De kosten voor een theorie-examen stijgen volgend jaar van 37 euro naar 41 euro. Voor een praktijkexamen moet je straks 127,75 euro neertellen, tegen 122,50 euro nu. De kosten voor een gezondheidsverklaring stijgen met 50 cent naar 41,50 euro.

Lees meer over rijlessen en rijden: